Een tocht door dit ingedijkt laagland
Voor het eerste lustrum van het Ida Gerhardt Genootschap in 2007 schreef ik de tekst voor deze uitgave, waaruit blijkt dat de dichteres Ida Gerhardt (1905-1997) voortleeft in haar dichtregels op monumenten in Nederland.
In maar liefst zestien plaatsen, van Apeldoorn tot Zutphen, was het mogelijk - zo maar op straat - Gerhardts woorden tegen te komen, als (uit 'Het Carillon'): 'Dit sprakeloze samenkomen / en Hollands licht over de stad - / Nooit heb ik wat ons werd ontnomen / zo bitter, bitter liefgehad.' Gerhardt, die lesgaf, in Warnsveld overleed, en altijd een beetje knorrig was omdat ze niet de waardering kreeg waarop ze dacht recht te hebben, kreeg in 1979 de P.C. Hooftprijs. Een mooie en vooral ook verrassende bundel met foto's die gemaakt zijn door Mathilde Rauwerda. De onderstaande foto's hebben wij gemaakt.
Hoe wij hiertoe gekomen zijn?
Toen Dirk en ik bezig waren met het schrijven van de biografie over Ida Gerhardt en toestemming hadden gekregen om het Stadsarchief in Zutphen te bezoeken waar haar literaire nalatenschap is gedeponeerd, troffen wij brieven aan waaruit bleek dat er op diverse plaatsen in Nederland gedichten van haar in de openbare ruimte zijn te lezen. Wij kenden wel de twee gedichten van haar die in Leiden op muren stonden en wij hadden in 2002 een gedicht van haar op de oude muur van de Dorpskerk, dichtbij het graf van haar ouders, in Wassenaar mogen plaatsen.
Er waren dus veel gedichten van deze dichteres in de openbare ruimte verschenen. Toen kregen wij het idee om zoveel mogelijk van die gedichten van deze 'grand old lady' van de Nederlandse poëzie op te sporen en te achterhalen waarom en door wie die gedichten daar geplaatst zijn. We bespraken ons idee met het Ida Gerhardt Genootschap en het genootschap was bereid om die gegevens in een lustrumbundel uit te geven. Wij gingen veel op pad door Nederland en hebben heel veel telefoontjes gepleegd om deze bundel samen te kunnen stellen. De bundel werd In 2007 gepresenteerd.
In de Waagschaal, tijdschrift voor theologie, cultuur en politiek verscheen een recensie door Laura Reedijk. Ze schreef:
Er is een interessant boekje verschenen Een tocht door dit ingedijkt laagland. Holland draagt mijn sporen. Het is geschreven door Mieke van den Berg, bekend van de mooie biografie die ze samen met Dirk Idzinga schreef: Trots en in zichzelf besloten. Ida Gerhardt. Afkomst en eerste deel van haar leven' (Ten Have, 2005).
Dit nieuwe boek besteedt aandacht aan alle plaatsen waar een gedicht of een gedeelte van een gedicht, van Ida Gerhardt, in een monument is vastgelegd. Mathilde Rauwerda maakte de meeste foto's van de monumenten, waarvan de geschiedenis door Mieke van den Berg tot in détails wordt beschreven. Ook worden de gedichten getraceerd met vermelding van de bundels waarin ze zijn verschenen. Waar alleen enkele regels zijn aangehaald, worden de gedichten aan het eind van het boek in zijn geheel geciteerd.
De rest van het artikel is te lezen door het klikken op de link: https://www.karlbarth.nl/reedijk-monument-gerhardt/